Sint-Winoksbergen (Bergues) [45 km]
Geschiedenis
Het stadje Bergues (Frans Vlaanderen) ligt aan de oevers van de rivier de Aa (die bij Gravelines in de Noordzee stroomt). Omwille van het water dat door de stad loopt, wordt het wel eens het ‘Brugge van Noord-Frankrijk’ genoemd.
De stad is omringd door wallen en grachten en die omwalling is quasi geheel bewaard. Het stadje werd pas in 1946 gedemilitariseerd.
Bezienswaardigheden:
Stadsmuren
De omwalling is uniek omdat er nog stukken van verschillende bouwperiodes te zien zijn. De versterkingen dateren al van 882 met een opmerkelijke reeks van forten en elementen van de dertiende, vijftiende, zestiende, zeventiende, achttiende en negentiende eeuw.
- Uit de tijd van de graven van Vlaanderen dateert de courtine Noord en de toren van Gwijde van Dampierre (1286).
- De hertogen van Bourgondië zorgden voor de Nekerstorre, de Bierenpoort en de courtine langs de Rue Pierre Decroo (1418).
- In de Spaanse periode duikt een nieuw soort vesting op met ingegraven bastions, zoals aan de westkant tussen de Kasselpoort en de Bierenpoort (1585).
- Bergues maakte deel uit van de Pré Carré. Maar Vauban maakte de verdediging van Sint-Winoksbergen (tweede helft van de 17de eeuw) enkel completer, zonder grondige ingrepen te doen. De Bourgondische en Spaanse muren bleven behouden, enkel de zwakke punten werden versterkt met halve manen. Vaubans inspanningen richtten zich op de kwetsbaarste zone, rond de Sint-Winoksabdij, op de berg van Sint-Winoksbergen. Vauban bouwde namelijk de zogeheten kroon van Hondschote: tenailles vóór de vestingmuur, bastions over het hele tracé en vele halve manen maakten het onmogelijk of in ieder geval aartsmoeilijk om de stad aan deze zijde te naderen. Het systeem werd overigens nog versterkt met overstroombare slotgrachten. Zoals vaak steunde Vauban ook voor de verdediging van Sint-Winoksbergen dus op de mogelijkheid om de omgeving onder water te zetten, met gebruikmaking van de kanalen en met name de Colme (die onder het gewelf van de Nekertoren streeomt) en de Bergenvaart.
De Nekertoren (la tour du Neker) wordt volgens de legende bewoond door een kwaadaardige Vlaamse waterduivel, de Neker, een wezen uit het Germaanse volksgeloof die vooral als kinderschrik bekendheid genoot. ’s Nachts kan je die geest horen huilen, toch als de westenwind langs de toren de kelders binnendringt.
Belfort
UNESCO werelderfgoed, algemeen beschouwd als het mooiste belfort van Frankrijk, met beiaard van 50 klokken. Volledig opgetrokken in baksteen.
Het is de derde toren die hier op deze plaats werd gebouwd. De oudste dateert uit 1112. De laatste reconstructie dateert uit 1961 na de verwoesting door een brand (30 mei 1940) en het dynamiteren (16 september 1944) door de vertrekkende Duitsers. De toren van vandaag is in grote lijnen dezelfde als die van voor Wereldoorlog II.
De toren had verschillende functies:
- Stadspoort : Ooit stond hier de eerste stadspoort, recht tegenover de Groenberg aan de overkant.
- Uitkijktoren : De toren blijft uitkijktoren tot 1914. Tot dan verbleven constant twee stadswachters in de toren, zij hadden als taak om de stad en zijn omgeving in het oog te houden, ze waarschuwden de bewoners voor vijanden en brand.
- Stadhuis : De burgmeester en zijn schepenen kwamen tot 1586 samen op de eerste verdieping.
- Klokkentoren : Toren van de « Banklocke » (de grote stormklok van de stad) later ook van andere klokken. Vandaag is het belfort nog altijd een klokkentoren waar de laatste overgebleven beiaard van de stad (voor de Franse revolutie waren er drie) om het kwartier een wijsje speelt.
Meer gegevens:
- Huidige hoogte : 47 meter
- Hoogte van het oude Belfort : 54 meter
- Ingehuldigd op 2 juli 1961
- Aantal trappen (terras) : 193
- Aantal klokken in de beiaard : 50
- Windvaan : de Leeuw « Nikolaas »
- Materiaal : gele baksteen van zanderige klei
- Muziekjes :
- Op het uur : « Reuze Lied »
- ½ : « Le mari Complaisant »
- Op het kwartier : « La mère poireau »
Boven op dit gebouw wacht de bezoekers een prachtig uitzicht op het omliggende platteland.
Saint-Winoc abdij
Rue d’Ypres, Bergues.
Op zijn evangelisatieronde in deze regio kwam Sint-Winok hier voorbij. Vanaf 1022 lieten de graven van Vlaanderen een benedictijnerabdij bouwen op de plaats waar de Heilige ooit was geweest. Zijn relieken moesten hier worden bewaard en hij moest er worden aanbeden.
De abdij werd gebouwd helemaal boven op de top van de « Groenberg », een heuvel van 22 meter hoog, het hoogste punt van de stad. Deze Groenberg zal meer dan achthonderd jaar eigendom zijn van deze religieuze gemeenschap.
In de loop van de eeuwen heeft de abdij zijn deel van tegenslagen gekend : oorlogen en branden hebben meer dan eens lelijk huisgehouden. Na grote branden in 1083 en 1123 werd de kerk geplunderd door geuzen in 1566. De abdij werd verwoest tijdens de Franse Revolutie.
Op de site zijn nu nog twee opvallende torens te zien, deze toerens dienden als bakens voor de schepen die het zeegat van Duinkerke wilden binnenvaren:
- de Bloktorre (Tour Carrée), één vierkante toren van de 12e eeuw gebouwd op het kruispunt van het transept en het koor van de oude kerk. Het is de oudste constructie van de stad.
- de Piektorre (Tour Pointue) de punttoren die dateert van 1815 aan de ingang van de abdijkerk. In 1812 stortte de Piektorre in (na afbraak van de kerk had die geen houvast meer) maar het ministerie van de Marine liet de toren herbouwen.
- Het schip bevond zich – verdeeld in 7 traveeën – van de ene toren tot de volgende. Het koor strekte zich uit tot dertig meter voorbij de Bloktorre. Het schip en het transept waren Romaans van stijl, het koor werd in 1290 helemaal herbouwd in gotische stijl, het eerste gotische bouwwerk van de regio.
De landerijen van de abdij werden tijdens de Franse revolutie als marsveld gebruikt. De stad heeft de site begin 20ste eeuw gekocht en ingericht als stadspark.
Museum van Mont-de-Piété
1 Rue du Mont de Piété, 59380 Bergues, France
Indrukwekkende Mons Pietatis ofte Berg van Barmhartigheid.
Het pandjeshuis werd tussen 1629 en 1633 gebouwd door Wenceslas Coeberger in bak- en natuursteen.
Het herbergt nu het stedelijk museum en het stadsarchief.
Het museum is vooral een schilderijenmuseum, met werken van bekende en minder bekende Vlaamse, Franse en Italiaanse meesters, maar ook met kunstschatten uit de abdij, souvenirs uit de lokale historie en een ornithologische collectie .
Het stadsarchief omvat de rijke bibliotheek van de Sint-Winoksabdij met heel wat verluchte manuscripten, waaronder de hagiografieën van de heiligen Winok, Oswald en Lewinna door de 11e-eeuwse monnik Drogo.
https://www.musenor.com/musees/musee-du-mont-de-piete
Kerk Saint Martin
De kerk ligt in het centrum van de middeleeuwse stad.
Ze werd verwoest door de oorlog van de Geuzen (80 jarige oorlog, Nederlandse adel tegen de Spaanse koning Filips II) maar herbouwd in 1562 als een grote hallenkerk.
Het gebouw heeft vreselijk geleden tijdens de tweede wereldoorlog (brand in 1940, toren getroffen door explosieven in 1944) en slechts deels hersteld (ten zuiden transept, Midden- en Zuid koor) en aangevuld met een nieuw gebouw in 1959.
Horeca
Le Breughel
1 Pl. du Marché aux Fromages, Bergues +33 3 28 68 19 19
Eén van de oudste huizen in St Winoksbergen dateert van 1597 en herbergt een klassiek estaminet: grote houten tafels en een immense haard waar het vlees geroosterd wordt. Middeleeuwser wordt het niet.
La Taverne du Westhoek
2 Rte de Wylder, Quaëdypre +33 3 28 68 68 14
Een typische estaminet. Kwaadieper (officieel: Quaëdypre) is een kleine gemeente die grenst aan Ekelsbeke en Sint-Winoksbergen, langs de heirbaan van Kassel naar Duinkerke.