Esquelbecq [40 km]

Esquelbecq is een dorp in het hart van Frans-Vlaanderen, op de grens van de streken het Houtland en het Blootland. Het dorp heeft zijn authentieke Vlaamse karakter bewaard. Sedert 2009 is het erkend als “Village Patrimoine” omwille van zijn opmerkelijk architecturaal erfgoed.

De oorspronkelijke Vlaamse naam “Ekelsbeke” verwijst naar de IJzer (de ‘beek’ die het dorp van west naar oost doorkruist) en de eikels van de eiken die de IJzer omzomen.

Geschiedenis

De naam Ekelsbeke dook het eerst op in een 9e-eeuwse oorkonde van Sint-Bertinus; die oorkonde beschrijft het leven van Folquinus van Terwaan en vermeldt dat hij stierf in Ekelsbeke.

In die tijd was er al een kasteel en een kasteelheer om het dorp bij de IJzer te beschermen.

Een Rijsels handelaar, Louis Colombier, stond aan de wieg van de bloei van de gemeente door het verkrijgen van een spoorwegpassage en de bouw van een station. De komst van de eerste treinen in 1848 zorgde voor de vestiging van industrieën en handel.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog, na het groot Duits offensief op de Vlaamse Heuvels in april 1918, werden duizenden soldaten in Esquelbecq verzorgd. Meer dan 600 onder hen bezweken aan hun verwondingen, het mosterdgas of aan ziekte en werden begraven in een geïmproviseerd kerkhof aan de kant van de stationsweg. Ze liggen u begraven op het Esquelbecq Military Cemetery. Daar rusten ook 47 slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog, vermoordden Duitse SSers in Plaine au Bois een 80-tal krijgsgevangenen.

Bezienswaardigheden

Kasteel

Rue de la Gare, 59470 Esquelbecq

Het 15e-eeuws kasteel was gebouwd in gotische stijl. Het werd diverse malen belegerd en met wisselend succes verdedigd.

Van 1606-1610 werd het kasteel herbouwd op de resten van het gotisch kasteel. Het werd een door grachten omgeven waterkasteel in Vlaamse renaissancestijl met zijn kenmerkende torens en trapgevels.

Het kasteel is gebouwd op een rechthoekig grondplan geflankeerd door acht torentjes. Een boord van witte stenen halverwege de muur die helemaal rond het kasteel gaat duidt op het belang van de Heren die hier woonden.

Het bouwwerk kan je bereiken via de twee bruggen over de slotgracht. De grachten worden gevoed door de IJzer.

Om de binnenplaats van 18 bij 20 meter liggen vier vleugels. Er zijn negen ronde gotische torens en daarnaast een jonger, zeshoekig torentje van 32 meter hoog. Er is een portierswoning van 1590 en een duiventoren van 1606.

Het kasteel ligt in een park van 5 ha, dat voor het publiek toegankelijk is. Het kasteel zelf kan niet bezocht worden.

Kasteeltuin

Het kasteel beslaat zo’n 1 ha en heeft een gecompartimenteerde tuin van 1 ha, aangelegd in het eerste kwart van de zeventiende eeuw; een typisch voorbeeld van de Vlaamse tuin uit die periode.

De tuinen van de het kasteel van Ekelsbeke kunnen bezocht worden door groepen (na reservatie) en door individuelen in de zomerperiode (vr-za-zo namiddag).

Sint-Folkwinkerk

Folkwin was van 817 tot 855 bisschop van Terwaan, hij kerstende de bevolking en overleed in Ekelsbeke op 14 december 855. De kerk bezit relikwieën van Sint-Folquinus in een 18e-eeuws schrijn

De geschiedenis van deze kerk gaat terug tot zeker de 12e eeuw maar enkel de fundamenten van het huidige kerkgebouw stammen uit die tijd. De vierkante vieringtoren is 13e-eeuws en het schip is van 1610.

Het is een driebeukige bakstenen hallenkerk met pseudotransept en vieringtoren. Merkwaardig is de met symmetrische figuren in rode en gele baksteen versierde voorgevel.

In de toren bevindt zich een beiaard met 13 klokken, waarvan 12 uit 1586 stammen.

De preekstoel en de biechtstoelen zijn 17e-eeuws, het koorgestoelte 18e-eeuws. Er zijn 16e-eeuwse en vooral 18e-eeuwse heiligenbeelden. Van 1665 is het schilderij Onze-Lieve-Vrouw van de Rozenkrans, naar Caravaggio. Hier is de kasteelvrouwe Marie-Jacqueline Triest te zien met aan haar voet een hondje. Zij was namelijk vermoord door haar meid, en volgens de overlevering zou het hondje haar lijk hebben gevonden. De graflegging is een 18e-eeuwse beeldengroep.

In 1976 verwoestte een grote brand de kerk maar al in 1978 werd de volledig gerestaureerde kerk met een orgel in Duitse barokstijl terug opengesteld.

Atelier des Gigottos Automates

La Minoterie 3 bis rue de Bergues, 59470 Esquelbecq +33 6 74 30 43 08

Zowel museum als workshop. Een werkplaats van 200 m² vol met leuke elektrische en elektronische automaten. De poppen zijn gemaakt van papiermaché, hars, hout, ijzer en glas. Ze spreken en komen onverwachts tot leven.

Atelier des Gigottos Automates is eerst en vooral een plaats van creatie en ontwerp en organiseert het hele jaar door workshops voor het ganse gezin.

Musée-Mémorial de la Plaine au Bois

9 Place Alphonse Bergerot, 59470 Esquelbecq  +33 3 28 62 88 57

De Britse regimenten gestationeerd in de dorpen van Wormhout en Ledringhem kregen het bevel om de voortgang van het Duitse leger kost wat kost te vertragen: er was meer tijd nodig om de Britse en Franse tropen te evacueren op de stranden van Duinkerke (Operatie Dynamo).

Op 28 mei 1940 om 7h brandt de felle strijd los; de Britten kunnen 9 uur weerstand bieden alvorens zich over te geven.

Wat volgt is een afgrijselijke oorlogsmisdaad: 80 Britse en 1 Franse krijgsgevangenen worden door de SS van Leibstandarte onder bevel van Wilhelm Mohnke in een schuur in het gehucht Plaine au Bois gezet en met 5 handgranaten afgeslacht.

Het museum vertelt dit tragisch verhaal van de slachtoffers en de overlevers, met archiefdocumenten, foto’s, militaire uitrusting van de periode 1940-45 en een filmdocumentaire.

Mémorial des Vétérans de la Plaine aux Bois

Rue des Dunkirk Veterans, 59470 Esquelbecq

Een gedenkteken dat getuigt van deze oorlogsmisdaad is opgericht bij de route de Wormhout.

Boekendorp

Association Esquelbecq Village du livre +33 3 28 65 85 65

Esquelbecq positioneert zich als boekendorp, er zijn meerdere boekhandels en er zijn meerdere manifestaties rond het boek. Zo is er de jaarlijkse « Nuit des Livres », een literair festival, op de 1ste zaterdag van juli en op  elke 3de zondag van oktober tot mei is er een boekenmarkt (van 10h à 18h in het cultureel centrum Jean-Michel Devynck).