De muziekversie van John McCrae’s In Flanders Fields.
In Flanders fields the poppies grow Between the crosses, row on row That mark a place, we are the dead
Divers
Butchers Tale – The Zombies
Waarschijnlijk de eerste rock song over de eerste Wereldoorlog. “Nobody could make out what the words were,” said its writer Chris White. “They’re all place names on the Western Front: Gommecourt, Thiepval, Mametz Wood.”
A Butcher yes that was my trade But the King’s shilling is now my fee A butcher I may as well have stayed For the slaughter that I see
And the preacher in his pulpit Sermon, “Go and fight. Do what is right” But he don’t have to hear those guns And I bet he sleeps at night
And I can’t stop shaking My hands won’t stop shaking My arms won’t stop shaking My mind won’t stop shaking I want to go home, Please let me go home, Go home
And I have seen a friend of mine, Hang on a wire like some rag toy And in the heat the flies come down And cover up the boy And the flies come down in Gommecourt, Thiepval, Mametz Wood, and French Verdun If the preacher he could see those flies Wouldn’t preach for the sound of guns
And I can’t stop shaking My hands won’t stop shaking My arms won’t stop shaking My mind won’t stop shaking I want to go home Please let me go home Go home
Oorlogsjargon – Willem Vermandere
Angels Calling – Sabaton featering Apocalytica
Over het dagelijks soldatenleven tijdens de stellingenoorlog: modder, koude, stank van rottende kadavers, artillerie, gas, sluipschutters… de hel op aarde.
Sent to kill, to watch no man’s land Snipers are moving unseen Fight for land, to lose it again Shrapnel is filling the air
Hell on earth, the trenches mean death, better keep your head down low Charge their lines, the ultimate test it’s a synchronized (sacrifice)
Get the wounded after dark Left alone in no man’s land Maddening chaos at the front
Dream of heaven Angels are calling your name
Shells and guns, a rifle and scope Bullets are wearing your name Losing track of time and of space Midnight at sanity’s edge
Losing friends to artillery shells, at the break of dawn Break their will, as yours has been broken, they’re here alone, (dream of home)
Charge at dawn to gain a yard Scout at night to guard their lines Leave your life in fortune’s hand
Dream of heaven Angels are calling your name
Hell on earth, the trenches mean death, keep your head down low Charge their lines, the ultimate test it’s a synchronized (sacrifice) When the bullet hits its mark Know your time in hell has been served You won’t return to home Dream of heaven Angels are calling your name Calling you home
Harry Patch (in Memory of) – Radiohead
Thom Yorke schreef de song nadat hij een interview hoorde met Harry Patch, de laatste Britse overlevende oudstrijder uit WO1.
Key lyric: “I’ve seen devils coming up from the ground/I’ve seen hell upon this earth/The next will be chemical/But they will never learn.”
i am the only one that got through the others died where ever they fell it was an ambush they came up from all sides give your leaders each a gun and then let them fight it out themselves i’ve seen devils coming up from the ground i’ve seen hell upon this earth the next will be chemical but they will never learn
Going home Going home Oh the dark night is over now I’m going home To the land I love To the land I love And the one girl who waits for me I’m going home I will cross the sea I will cross the sea I am going home forever I’m going home Going home Going home Going home
The Green Fields of France – Eric Bogle
Folk song over de zinloosheid van de verloren levens in WO1.
Oh how do you do, young Willie McBride Do you mind if I sit here down by your graveside? And rest for a while in the warm summer sun I’ve been walking all day, and I’m nearly done
And I see by your gravestone you were only nineteen When you joined the great fallen in 1916 Well, I hope you died quick, and I hope you died clean Oh Willie McBride, was is it slow and obscene?
Did they beat the drums slowly? Did they play the fife lowly? Did they sound the death march as they lowered you down? Did the band play the last post and chorus? Did the pipes play the flowers of the forest?
And did you leave a wife or a sweetheart behind In some loyal heart is your memory enshrined? And though you died back in 1916 To that loyal heart you’re forever nineteen
Or are you a stranger without even a name? Forever enshrined behind some old glass pane In an old photograph torn, tattered, and stained And faded to yellow in a brown leather frame
Did they beat the drums slowly? Did they play the fife lowly? Did they sound the death march as they lowered you down? Did the band play the last post and chorus? Did the pipes play the flowers of the forest?
The sun shining down on these green fields of France The warm wind blows gently and the red poppies dance The trenches have vanished long under the plow No gas, no barbed wire, no guns firing now
But here in this graveyard that’s still no man’s land The countless white crosses in mute witness stand To man’s blind indifference to his fellow man And a whole generation were butchered and damned
Did they beat the drums slowly? Did they play the fife lowly? Did they sound the death march as they lowered you down? Did the band play the last post and chorus? Did the pipes play the flowers of the forest?
And I can’t help but wonder, oh Willie McBride Do all those who lie here know why they died? Did you really believe them when they told you the cause? Did you really believe that this war would end wars?
Well, the suffering, the sorrow, the glory, the shame The killing and dying it was all done in vain Oh Willie McBride, it all happened again And again, and again, and again, and again
Did they beat the drums slowly? Did they play the fife lowly? Did they sound the death march as they lowered you down? Did the band play the last post and chorus? Did the pipes play the flowers of the forest?
A Pair of Brown Eyes – The Pogues
Hoe ‘de grote liefde thuis’ een soldaat door de gruwelen van de oorlog helpt, maar die liefde niet blijft wachten.
Key lyric: “In blood and death ‘neath a screaming sky/I lay down on the ground/And the arms and legs of other men were scattered all around/Some cursed, some prayed, some prayed then cursed/Then prayed and bled some more/And the only thing that I could see/Was a pair of brown eyes that was looking at me.“
One summer evening drunk to hell I stood there nearly lifeless An old man in the corner sang Where the water lilies grow And on the jukebox johnny sang About a thing called love And its how are you kid and whats your name And how would you bloody know? In blood and death neath a screaming sky I lay down on the ground And the arms and legs of other men Were scattered all around Some cursed, some prayed, some prayed then cursed Then prayed and bled some more And the only thing that I could see Was a pair of brown eyes that was looking at me But when we got back, labeled parts one to three There was no pair of brown eyes waiting for me
And a rovin, a rovin, a rovin I’ll go For a pair of brown eyes
I looked at him he looked at me All I could do was hate him While Ray and Philomena sang Of my elusive dream I saw the streams, the rolling hills Where his brown eyes were waiting And I thought about a pair of brown eyes That waited once for me So drunk to hell I left the place Sometimes crawling sometimes walking A hungry sound came across the breeze So I gave the walls a talking And I heard the sounds of long ago From the old canal And the birds were whistling in the trees Where the wind was gently laughing
And a rovin, a rovin, a rovin I’ll go A rovin, a rovin, a rovin I’ll go And a rovin, a rovin, a rovin I’ll go For a pair of brown eyes For a pair of brown eyes
And a rovin, a rovin, a rovin I’ll go And a rovin, a rovin, a rovin I’ll go And a rovin, a rovin, a rovin I’ll go For a pair of brown eyes For a pair of brown eyes
1916 – Motörhead
Geschreven nadat Lemmy Kilmister in een TV docu een oudstrijder (1916, Slag bij de Somme) hoorde vertellen over strijdmakker die in zijn armen stierf. Het verhaal van de tiener die loog over zijn leeftijd om toch naar het front aan de Somme te mogen.
16 years old when I went to the war To fight for a land fit for heroes God on my side and a gun in my hand Chasing my days down to zero And I marched and I fought and I bled and I died And I never did get any older But I knew at the time that a year in the line Was a long enough life for a soldier
We all volunteered and we wrote down our names And we added two years to our ages Eager for life and ahead of the game Ready for history’s pages And we brawled and we fought and we whored ’til we stood Ten thousand shoulder to shoulder A thirst for the Hun, we were food for the gun And that’s what you are when you’re soldiers
I heard my friend cry and he sank to his knees Coughing blood as he screamed for his mother And I fell by his side and that’s how we died Clinging like kids to each other And I lay in the mud and the guts and the blood And I wept as his body grew colder And I called for my mother and she never came Though it wasn’t my fault and I wasn’t to blame The day not half over and ten thousand slain And now there’s nobody remembers our names And that’s how it is for a soldier
Duits Kerkhof – Willem Vermandere
Lied over het Duits kerkhof in Lauwe (deelgemeente van Menen).
’t is jaren da’k zegge ‘k ga d’r een liedje van zingen maar wie zingt er nu liedjes van zo’n droevige dingen lijk in lauwe ’t duits kerkhof rondom in de bomen da’k er nu achter jaren nog luidop sta van te dromen ’t schoonste plekske van lauwe ’t was daar en w’ hèn der gespeeld en gerotst “t is echt waar we liepen zig-zag tussen de graven rond of lagen verdoken onzen buik op de grond moeder hèt ton dikwijls van ’n oorlog verteld en als we daar speelden hèm de kruiskes geteld van heinrich en werner ‘k zie de namen nog staan uit duitsland gekomen om alhier dood te gaan z’ hèn ’t kerkhof verkaveld en villa’s gebouwd d’r is lange genoeg om dien oorlog gerouwd de doo’n weggemoffeld al thoop op nen hoop ach jezus ook heinrich en werner ook ze waren daar pertang op de kinders gesteld lijk de zondag in ’n zomer hèn z’ons voetjes geteld en g’ hort naar ’t zingen en ’t waaien van de bomen en ’s winters alleene van thuis liggen dromen
Vladslo – Willem Vermandere
Lied bij het Duits kerkhof waar In t praetbos buiten vladslo, Van god en mens verlaten, de jonge peter kollwitz ligt begraven in een massagraf van soldaten.
In t praetbos buiten vladslo, van god en mens verlaten, ligt de jonge peter kollwitz, in een massagraf van soldaten en ik ken geen vrediger wereld, van roerlozer bomen, geen schoner kathedrale, om te bidden en om te dromen. je mag er ook nootjes rapen, of stilletjes mediteren, als zop uw rechterkake slaan moej de linker ook presenteren, daar komen soms kinders spelen en geliefden heel teder vrijen, want t mos is daar zo zacht, om te slapen en om te schreien. schaam je maar niet om je tranen, je mag daar ook nereknielen, en prevel de dode namen van de dertigduizend zielen, ze kwamen uit duitsland de moeders en de vaders in grote getallen, om zwijgend t hoofd te schudden, ach mein kind ist hier gefallen. voor al dat nutteloos sterven, al dat afgeknakt jong leven, waar is die god van den hemel, die ons hier vrede kan geven, waar zijn nu de dwaze officieren, al die leugens zo lelijk gelogen, niets dan versteende vaders en moeders diepe gebogen. in t praetbos buiten vladslo, op dat massagraf van soldaten, staan nu käthe kollwitzs beelden, van god en mens verlaten en ik ken geen heviger wereld, geen menselijker bede, dan die twee donkere stenen, die zo diepe schreien om vrede
Brother in Arms – Dire Straits
Het lied werd geschreven in 1982, het jaar waarin Groot-Brittannië de Falklandoorlog voerde. Het verhaalt hoe een soldaat sterft op het slagveld, omringd door zijn kameraden. Het nummer werd in 2007 opnieuw uitgebracht ter gelegenheid van de 25-jarige gedenkdag van die oorlog. De opbrengst ging naar veteranen met posttraumatische stressstoornis.
Het nummer hoort bij WO1 omdat e tekst gekapt van het lied, met de persoonlijke toelating van Mark Knopfler, gekapt wezrd in het brother in arms memoriaal (Zonnebeke) ter herdenking van de broers en John en Jim Hunter
In 2006 worden, tijdens wegenwerken, het stoffelijk overschot van 5 soldaten opgegraven, gesneuveld in de westhoek tijdens WOI. Het laatste graf – later geïdentificeerd als de Australische soldaat 3504 John Hunter- maakt een blijvende indruk op alle betrokkenen: dit lichaam werd niet in het graf gegooid zoals de andere, het is duidelijk dat iemand er heel goed voor had gezorgd hem in vrede te laten rusten.
Onderzoek leidde tot de familie in Australië, die bevestigde dat John – of Jack zoals hij in de familie bekend was – werd begraven door zijn jongere broer Jim, en vertelde dat Jim, op het moment dat hij stierf, zijn ogen opende en ‘Jack’ riep, alsof hij hem in een visioen zag, en naar hem reikte, alsof hij hem naar huis kwam halen.
Als ge van ze leven in de westhoek passeert Deur regen en noorderwinden Keert onze den tijd als g’ alhier passeert Den oorlog ga j’ hier were vindenJa ’t is den oorlog da ‘j hier were vindt En ’t graf van duizend soldaten Altijd iemands vader altijd iemands kind Nu doodstil en godverlatenLaat de bomen nu maar zwijgen en dat ’t gras niets verteld En de wind moet ’t ook maar nie zingen Dat julder’n dood tot niets hè geteld Dat waren al te schik’lijke dingenZeg ’t gaat al goed der is welvaart in ’t land En de vrede ligt vast in de wetten We maken wel wapens maar met veel meer verstand Maar just om den oorlog te belettenEn grote raketten atoom in den top We meugen toch experimenteren We mikken wel ne keer naar mekaar zijne kop Maar just om ons ’t amuserenAls ge van ze leven in de westhoek passeert Deur regen en noorderwinden Keert omme den tijd als g’ alhier passeert Den oorlog ga j’ hier were vindenJa ’t is den oorlog da ‘j hier were vindt En ’t graf van duizend soldaten Altijd iemands vader altijd iemands kind Duizend en duizend soldaten (3x)
Depuis que l’homme écrit l’Histoire, Depuis qu’il bataille à coeur joie Entre mille et une guerr’s notoires, Si j’étais t’nu de faire un choix, A l’encontre du vieil Homère, Je déclarerais tout de suit’ : “Moi, mon colon, cell’ que j’préfère, C’est la guerr’ de quatorz’-dix-huit !” Est-ce à dire que je méprise Les nobles guerres de jadis, Que je m’ souci’ comm’ d’un’ cerise De celle de soixante-dix ? Au contrair’, je la révère Et lui donne un satisfecit, Mais, mon colon, cell’ que j’préfère, C’est la guerr’ de quatorz’-dix-huit ! Je sais que les guerriers de Sparte Plantaient pas leurs epé’s dans l’eau, Que les grognards de Bonaparte Tiraient pas leur poudre aux moineaux… Leurs faits d’armes sont légendaires, Au garde-à-vous, j’les félicit’, Mais, mon colon, cell’ que j’préfère, C’est la guerr’ de quatorz’-dix-huit ! Bien sûr, celle de l’an quarante Ne m’a pas tout à fait déçu, Elle fut longue et massacrante Et je ne crache pas dessus, Mais à mon sens, ell’ ne vaut guère, Guèr’ plus qu’un premier accessit, Moi, mon colon, cell’ que j’préfère, C’est la guerr’ de quatorz’-dix-huit ! Mon but n’est pas de chercher noise Aux guérillas, non, fichtre ! non, Guerres saintes, guerres sournoises Qui n’osent pas dire leur nom, Chacune a quelque chos’ pour plaire, Chacune a son petit mérit’, Mais, mon colon, cell’ que j’préfère, C’est la guerr’ de quatorz’-dix-huit ! Du fond de son sac à malices, Mars va sans doute, à l’occasion, En sortir une – un vrai délice ! – Qui me fera grosse impression… En attendant, je persévère A dir’ que ma guerr’ favorit’ Cell’, mon colon, que j’voudrais faire, C’est la guerr’ de quatorz’-dix-huit !
Un drapeau de rien du tout – Michèle Bernard
Een anti-oorlogslied, met verwijzing naar de kleuren van de Franse vlag en naar “le bleuet, la marguerite et le coquelicot”, de bloemen die Frankrijk, België en Groot Brittanië als symbool namen om WO1 te herdenken.
Sous les drapeaux, y a des tombes Et des noms gravés En souvenir des hécatombes Des tas d’ fleurs fanéesSous les drapeaux, y a des foules Qui hurlent à la mort À coups d’ ballon, à coups d’ boule “C’est nous les plus forts!”Mais moi, j’aime par-dessus tout Un drapeau de rien du tout Qui s’ dresse tout seul dans les blés Sans que l’ clairon l’ait sonnéLe bleuet, la marguerite et le coquelicotC’est des p’tites fleurs franchouillardes Même le Maréchal S’en servait pour ses cocardes C’est ça qui m’ fait malQue voulez-vous que j’ réponde? Ces petites fleurs-là Elles sont d’abord à tout le monde N’oubliez pas ça!Mais moi, j’aime par-dessus tout Un drapeau de rien du tout Qui s’ dresse tout seul dans les blés Sans que l’ clairon l’ait sonnéLe bleuet, la marguerite et le coquelicotÉpinglé au revers tendre D’un amour nouveau Le bleuet vient pour t’apprendre Que le monde est beauLa marguerite est une reine En peau de chagrin En l’effeuillant, on s’entraîne À souffrir demainMais moi, j’aime par-dessus tout Un drapeau de rien du tout Qui s’ dresse tout seul dans les blés Sans que l’ clairon l’ait sonnéLe bleuet, la marguerite et le coquelicotTrois gouttes de sang, c’est le drame Amour, jalousie Gentil coquelicot, Mesdames Faut payer le prixDebout sur des barricades Toujours à refaire Rouge cœur de la grenade Au nez d’ la misèreMais moi, j’aime par-dessus tout Un drapeau de rien du tout Qui s’ dresse tout seul dans les blés Sans que l’ clairon l’ait sonnéLe bleuet, la marguerite et le coquelicot
Beverlo – Jan De Smet
Protestlied geschreven in de nasleep van WO1. In 1914 trekken de soldaten van kamp van Beverlo ten strijde tegen de Duitse invallers. Maar in 1918 geraakten de invalide oudstrijders in vergetelheid en moesten ze zien rond te komen van een magere vergoeding. Het kapitalisme, “de patroons”, zijn te gierig om degenen die voor hun geld hadden gevochten, nog een cent toe te geven.
Nadat België zijn onafhankelijkheid had uitgeroepen, moest de jonge staat verdedigd worden tegen Nederland (de Belgische Opstand 1830-1839). Met de hulp van Franse instructeurs werd in alle haast een legermacht opgezet en geoefend.
Men koos voor een gebied waar veel ruimte beschikbaar was, en dat niet te ver van de Nederlandse grens was gelegen. Dit werd uiteindelijk het heidegebied ten noorden van Beverlo. In 1835 begonnen de werkzaamheden om het oefenterrein in te richten. Strohutten en tenten voor de soldaten, paviljoens voor de generaals en een klein paleis voor de koning. Reeds in augustus van dat jaar kwamen de eerste 20.000 soldaten om er te oefenen.
Het Kamp van Beverlo kreeg een permanent karakter met Koninklijk Park, een modern militair hospitaal en allerlei voorzieningen voor de bevoorrading van de 40.000 militairen en de 4.000 paarden die er gelijktijdig aanwezig waren. De burgers die op het Kamp van Beverlo werkzaam waren, moesten zich vanaf 1842 vestigen in een planmatig ontworpen stad, Bourg-Léopold, sinds 1932 Leopoldsburg,
Er zijn soldaten uit Beverlo vertrokken. Ze zijn als beesten naar ’t front gedreven. Ze zijn als beesten naar ’t front gedreven, naar ’t schaamteloos kerkhof van onze jeugd.
’t Was in de winter, het ijs lag op de vlakte. Mijn beide voeten zijn er bevroren. Mijn beide voeten zijn er bevroren, ik werd vervoerd naar een hospitaal.
Laat ons feesten, om ter meesten, dierelomleine, dierelomla.
Mijn beide voeten heeft men mij afgenomen. Twee houten krukken heb ‘k gekregen. Twee houten krukken heb ‘k gekregen, en ‘k werd naar het ouderhuis gestuurd.
Laat ons feesten….
Men heeft mij ook nog een staatspensioen gegeven, van een paar centen, te weinig om te leven. Zo word ik nu naar de bedelstaf gedreven om niet te kreperen van hongersnood.
Laat ons feesten….
Ik heb door tal van landen gezworven, en af en toe wat medelij verworven, maar de patroons voor wier geld ik heb gevochten gaven me geen cent toen ik er om vroeg. Maar de patroons voor wier geld ik heb gevochten gaven me geen cent toen ik er om vroeg.
Laat ons feesten….
Soldatenkruis – Circo Maximo
Vlaamse folk, gebaseerd op enkele traditionals. Ter nagedachtenis van de grote oorlog! 100 jaar later zijn jullie niet vergeten…
The strange young man who comes to me A soldier on a three day spree Who needs one night’s cheap ecstasy And a woman’s arms to hide him He greets me with a courtly bow And hides his pain by acting proud He drinks too much and he laughs too loud How can I deny him?
Let us dance beneath the moon I’ll sing to you “Claire de Lune’ The morning always comes too soon But tonight the war is over
He speaks to me in schoolboy French Of a soldier’s life inside a trench Of the look of death and the ghastly stench I do my best to please him
He puts two roses in a vase Two roses sadly out of place Like the gallant smile on his haggard face Playfully I tease him
Hold me ‘neath the Paris skies Let’s not talk of how or why Tomorrow’s soon enough to die But tonight the war is over
We make love too hard too fast He falls asleep, his face a mask He wakes with the shakes and he drinks from his flask I put my arms around him
They die in the trenches and they die in the air In Belgium and France the dead are everywhere They die so fast there’s no time to prepare A decent grave to surround them
Old world glory, old world fame The old world’s gone, gone up in flames Nothing will ever be the same And nothing lasts forever
Oh I’d pray for him but I’ve forgotten how And there’s nothing, nothing that can save him now There’s always another with the same funny bow And who am I to deny them
Lux aeterna Luce-at e-is domine cum Sanctic tu-is in aeternum Qui-a pius es requiem aeternaum Dona e-is Domine.
Qui-a pius es requiem aeternaum Dona e-is Domine Qui-a pius es et lux perpetua luce-at- e-is Cum Sancris tu-is in Aeternum qui-api-us es Tonight the war is over…
Disposable Heroes – Metallica
Niet noodzakelijk over WO1 maar in elk geval een aanklacht over soldaten die als kanonnenvoer worden ingezet.
Bodies fill the fields I see, hungry heroes end No one to play soldier now, no one to pretend Running blind through killing fields, bred to kill them all Victim of what said should be A servant ’til I fallSoldier boy, made of clay Now an empty shell Twenty one, only son But he served us well Bred to kill, not to care Do just as we say Finished here, greetings death He’s yours to take away
Back to the front You will do what I say, when I say Back to the front You will die when I say, you must die Back to the front You coward You servant You blind man
Barking of machine gun fire, does nothing to me now Sounding of the clock that ticks, get used to it somehow More a man, more stripes you bare, glory seeker trends Bodies fill the fields I see The slaughter never ends
Soldier boy, made of clay Now an empty shell Twenty one, only son But he served us well Bred to kill, not to care Do just as we say Finished here, greetings death He’s yours to take away
Back to the front You will do what I say, when I say Back to the front You will die when I say, you must die Back to the front You coward You servant You blind man
Why, am I dying? Kill, have no fear Lie, live off lying Hell, hell is here
Why, am I dying? Kill, have no fear Lie, live off lying Hell, hell is here I was born for dying
Life planned out before my birth, nothing could I say Had no chance to see myself, molded day by day Looking back I realize, nothing have I done Left to die with only friend Alone I clench my gun
Soldier boy, made of clay Now an empty shell Twenty one, only son But he served us well Bred to kill, not to care Do just as we say Finished here, greetings death He’s yours to take away
Back to the front You will do what I say, when I say Back to the front You will die when I say, you must die Back to the front You coward You servant You blind man
Back to the front Back to the front Back to the front Back to the front Back to the front
Passendale 1917
Over de waanzin van de Slag bij Passendale werden meerdere songs geschreven. Eén van de bloedigste veldslagen uit de Eerste Wereldoorlog die wereldwijd geldt als hét voorbeeld van een zinloze aanval. Zo’n 700.000 slachtoffers (samen aan geallieerde en Duitse kant) voor 8 km terreinwinst.
Paschendale – Iron Maiden
Over het verdrinken in de modder van de 3de slag om Ieper
Hear the sound of a machine gun Hear it echo in the night Mortals firing rains the scene Scars the fields That once were green
It’s a stalemate at the front line Where the soldiers rest in mud Roads and houses All is gone There is no glory to be won
Know that many men will suffer Know that many men will die Half a million lives at stake Ask the fields of Passchendaele
And as the night falls the general calls And the battle carries on and on How long? What is the purpose of it all What’s the price of a mile?
Thousands of feet march to the beat It’s an army on the march Long way from home Paying the price in young men’s lives Thousands of feet march to the beat It’s an army in despair Knee-deep in mud Stuck in the trench with no way out
Thousands of machineguns Kept on firing through the night Mortars blazed and wrecked the scene Guns in the fields that once were green
Still a deadlock at the front line Where the soldiers die in mud Roads and houses since long gone Still no glory has been won Know that many men has suffered Know that many men has died
Six miles of ground has been won Half a million men are gone And as the men crawled the general called And the killing carried on and on How long? What’s the purpose of it all? What’s the price of a mile?
Thousands of feet march to the beat It’s an army on the march Long way from home Paying the price in young men’s lives Thousands of feet march to the beat It’s an army in despair Knee-deep in mud Stuck in the trench with no way out
Young men are dying They pay the price Oh how they suffer So tell me what’s the price of a mile
That’s the price of a mile.
Thousands of feet march to the beat It’s an army on the march Long way from home Paying the price in young men’s lives Thousands of feet march to the beat It’s an army in despair Knee-deep in mud Stuck in the trench with no way out
300 Yards Of Ground – Peter Hobbs
Uitgebracht om de honderdste verjaardag van de Slag bij Passendale te herdenken door Peter Hobbs, een Nieuw-Zeelandse componist. De tekst is gebaseerd op een brief van Leonard Hart, een soldaat die ‘New Zealand’s Darkest Day’ (Oktober 12, 1917) overleefde. De geallieerden werden door hun eigen artillerie beschoten vóór ze door de prikkeldraad van het niemandsland chargeerden in een poging om de Duitse posities in te nemen.
Die brief (die brutaal eerlijk is) werd gesmokkeld om de militaire censuur te omzeilen en bevat hartverscheurende details van de Slag.
“Dozens got hung up in the wire and shot down before their surviving comrades’ eyes. It was now broad daylight and what was left of us realised that the day was lost. We accordingly lay down in shell holes or any cover we could get and waited. Any man who showed his head was immediately shot. They were marvellous shots those Huns. We had lost nearly eighty per cent of our strength and gained about 300 yards of ground in the attempt. This 300 yards was useless to us for the Germans still held and dominated the ridge.”
Five miles of shell holes wide Soaked to the bone & mud to the knees, I grieve, I confide No blade of grass or a tree But a desolate hell of a place there’d once been We dig ourselves in, hitting ground with artillery
At twenty past five to the tee With a roar that tore at the seething ground Some 3000 guns opened up all around But the barrage was ours and our own guns took our men down
Any man who shows his head, will be shot down For 300 yards of ground…
Making a rush for the hill, the gunners of theirs were shooting still And the wire between them and us, it was fifty yards wide Dozens hung up in the wire, were shot down
Any man who shows his head, will be shot down For 300 yards of ground…
The light of the day showed the cost What was left of us realised the day was lost
Passchendaele – Dwayne Bloomfield
Passchendaele is een compositie van Dwayne Blumfield over ‘New Zealand’s Darkest Day’, Concert “In Vlaemsche Velden”, 3 november 2018. Kon. Fanfare De Ware Vrienden Eernegem, Muziekensemble Muziekvrienden Kuurne, Brugs Mannenkoor, Zilverbergkoor en Sixpack.
In de vroege morgen van 12 oktober 1917 stond de Nieuw-zeelandse Divisie strijdensklaar in Passendale. Voor het eerst werd er ‘rollend artillerie’ (barrage) ingezet en dit zou succesvol zijn. Maar regen en modder beslisten daar anders over. De bommen regenden neer op eigen troepen in plaats van op het niemandsland en de Duitsers. Toch moesten de soldaten aanvallen en blijven aanvallen, wat hen uiteindelijk tot kanonvlees herleidde. In enkele uren tijd vielen er meer dan 3.000 slachtoffers.
De componist evoceerde deze slag zo realistisch mogelijk. Het stuk begint in de loopgraven, enkele ogenblikken voor ze deze verlaten. De zenuwen zijn gespannen en de groeiende angst staat op de soldaten hun gezichten te lezen. De cornetsolo schetst hun wanhopige laatste gedachten aan hun moeders, vaders, broers, zusters, vrouwen en kinderen in een moment van doodse stilte. Het is wachten op het fluitsignaal, het teken om de loopgraven te verlaten en aan te vallen. De strijd breekt in alle hevigheid los en een zeer zware ontploffing beëindigt de strijd. De bugel verklankt de situatie op het slagveld, terwijl de trombones het gekerm van de gewonden evoceren. Veel van hen lagen meer dan drie dagen in niemandsland. De baritons en euphonium hernemen de cornetsolo, en beschrijven de laatste brief, geschreven door de doden. Doodsklokken brengen een eerbetoon aan de soldaten en hun heroïsche offers. Het stuk eindigt met het meest akelige geluid dat de familie van de gesneuvelde kon horen, namelijk het geklop op de deur door de slechtnieuwsbrenger met een telegram, beter bekend als de engel des doods.
Tyne Cot At Night/I Want To Go Home – Bristol Man Chorus
Christmas Truce 1914
No man’s land & All Together Now – The Farm
The Farm is in de jaren 1980 een band uit Liverpool die muziek maakt rond de thema’s socialisme, broederschap en voetbal. Peter Hooton, een leraar geschiedenis, is de zanger. Hij schrijft het gedicht ‘No man’s land’ over de Christmas Truce (toen Britse en Duitse soldaten op kerstdag 1914 verbroederden en een voetbalmatch speelden in niemandsland) en dat wordt in 1983 een song.
Ter gelegenheid van de 100ste verjaardag van de Christmas Truce werd de originele handgeschreven tekst van No man’s land tentoongesteld in het Museum of Liverpool.
Later gaat de groep dansmuziek maken. Ze samplen het klassieke ‘Canon in D majeur’ van Johann Pachelbel en herbruiken de (fel ingekorte) tekst van ‘No man’s land’. Het nieuwe nummer heet All Together Now. Het wordt een hit én een populair voetballied, in 2004 wordt het zelfs de officiële anthem van GB voor de deelname aan Euro 2004.
Remember boy that your forefather’s died Lost in millions for a country’s pride Never mention the trenches of Belgium When they stopped fightin and they were one A spirit stronger than war was at work that night December 1914 cold, clear and bright Countries’ borders were right out of sight They joined together and decided not to fight All together now, all together now All together now in no man’s land (together) All together now (all together), all together now (all together) All together now (together, together) In no man’s land (together, together) The same old story again All those tears shed in vain Nothin learnt and nothin gained Only hope remains All together now, all together now All together now in no man’s land (together) All together now (all together), all together now (all together) All together now in no man’s land (together) All together now (all together now), all together now (all together now) All together now (together, together) In no man’s land (together, together) The boys had their say, they said no (all together now) Stop the slaughter, let’s go home Let’s go, let’s go (all together now) Let’s go (all together now), let’s go home All together now (together, together) In no man’s land (together, together) All together now (all together now), all together now (all together) All together now (together, together) In no man’s land (together, together)
Pipes of Peace – Paul McCartney
In de clip speelde McCartney zowel een Britse als een Duitse soldaat. Geïnspireerd door ’the 1914 Christmas truce’. De enige Britse #1 hit die hij solo scoorde.
I light a candle to our love In love, our problems disappear But all in all, we soon discover That one and one is all we long to hear
All ‘round the world Little children being born to the world Got to give ‘em all we can till the war is won Then will the work be done
Help them to learn (help them to learn) Songs of joy instead of burn, baby, burn (burn, baby, burn) Let us show them how to play The pipes of peace Play the pipes of peace
Help me to learn Songs of joy instead of burn, baby, burn Won’t you show me how to play (how to play) The pipes of peace (pipes of peace) Play the pipes of peace Ooh, ooh, ooh, ooh
What do you say? (What do you say?) Will the human race be run in a day (in a day) Or will someone save this planet we’re playing on? (Is it the only one?) What are we gonna do?
Help them to see (help them to see) That the people here are like you and me (like you and me) Let us show them how to play (how to play) The pipes of peace (Pipes of peace) Play the pipes of peace Ooh, ooh, ooh, ooh
I light a candle to our love In love, our problems disappear But all in all, we soon discover That one and one is all we long to hear
Soldiers – Julia Turner
Geschreven voor als eerbetoon voor al kiwi’s die op buitenlandse slagvelden sneuvelde in de strijd voor de vrijheid, uitgegeven bij de honderdjarige herdenking van WO1.
Gallipolli 1915
Gallipolli is zowat de weerga van Passendale: één van de bloedigste veldslagen uit de Eerste Wereldoorlog die wereldwijd geldt als hét voorbeeld van een zinloze aanval. Aan beide kanten had men circa 250.000 mannen verloren. Voor de geallieerden was de Slag om Gallipoli uitgemond in één van de grootste nederlagen van de Eerste Wereldoorlog.
In 1914 controleerde het Ottomaanse Rijk (nu Turkije) de Dardanellen (Hellespont), de zeestraat tussen Europa en Klein-Azië. De Turken hadden zich bij Duitsland aangesloten omdat ze de samenwerking van de Britten met hun buur Rusland wantrouwden. Daarop had Rusland het Ottomaanse Rijk de oorlog verklaard.
De Dardanellen was voor de Britten van strategisch belang: controle over de zeestraat betekende een goede doorgang naar hun bondgenoot Rusland (van de Middellandse Zee naar de Zwarte Zee). Er kwam dus een gezamenlijke Britse en Franse operatie om Istanboel te veroveren en de zeeroute naar Rusland veilig te stellen. De Dardanellenveldtocht vond plaats op het schiereiland Gallipoli (Europese gedeelte van Turkije).
De Britse minister van oorlog, Lord Kitchener, verwachtte dat de Turken zo zouden schrikken van zijn Britse vloot dat ze op de vlucht zouden slaan.
Het liep helemaal anders. De veldtocht bleek een dramatische vergissing. De Ottomaanse legers (die bovendien hulp kregen van de Duitsers) werden onderschat en de Britse bevelhebber, generaal Hamilton, had geen kennis van de geografie en het klimaat die verdedigers sterk bevoordeelden : de bergkammen van Gallipoli vormden een natuurlijke verdedigingslinie.
Op 18 maart 1915 vielen de Britten aan met achttien slagschepen, deze werden door de Turken verwelkomd met granaten en mijnen, waarop de actie werd afgeblazen.
Op 23 april kwam de grote aanval: op verschillende plekken werden militairen afgezet van Britse, Franse troepen en de ANZAC, de gezamenlijke legereenheid van Australië en Nieuw-Zeeland. De Turkse militairen stonden de geallieerden daar op te wachten. Ondanks die tegenstand bleven de geallieerden maandenlang proberen Turkije binnen te trekken, maar de troepen kwamen meestal niet verder dan het strand.
Zelfs na de herhaaldelijke verzoeken van generaal Hamilton weigerde Lord Kitchener zijn troepen terug te trekken en toen Hamilton het helemaal niet meer zag zitten werd hij vervangen door generaal Monroe. Toen deze geen versterkingen kon krijgen, wilde ook hij zich terugtrekken. Pas nadat Kitchener zelf het slagveld had bezocht, besloot ook hij dat het beter was de troepen terug te trekken. Dat gebeurde eind 1915 in het geheim. Op 9 januari 1916 was de terugtrekking helemaal voltooid.
Aan beide kanten had men circa 250.000 mannen verloren. Voor de geallieerden was de Slag om Gallipoli uitgemond in één van de grootste nederlagen van de Eerste Wereldoorlog.
Tijdens het verzet van de Turken speelde Mustafa Kemal Atatürk een belangrijke rol als aanvoerder van de Turkse reservetroepen. Hij hield onder meer de ANZAC tegen toen die al tamelijk ver landinwaarts waren getrokken. Atatürk richtte in 1923 de moderne staat Turkije op en was tot zijn dood in 1938 president.
Monument ter nagedachtenis aan de Turkse slachtoffers van de Slag om Gallipoli (cc – İbrahim Kıroğlu)
And the band played Waltzing Matilda – Eric Bogle
Bogle verwijst naar de 50.000 soldaten uit Australië die stierven in Gallipoli en naar de zinloosheid van oorlog in het algemeen.
Een matilda is een plunjezak; waltzing schijnt van de verouderde Duitse uitdrukking Auf die Walz gehen (op pad gaan) te komen. Waltzing matilda is dus met een plunjezak op je rug op pad gaan. Het nummer Waltzing Matilda is een populair Australisch volksliedje (1895, Banjo Paterson) en wordt het onofficiële nationale volkslied van Australië genoemd.
Now when I was a young man, I carried me pack, and I lived the free life of a rover From the Murray’s green basin to the dusty outback, well, I waltzed my Matilda all over Then in 1915, my country said son, It’s time you stopped rambling, there’s work to be done So they gave me a tin hat, and they gave me a gun, and they marched me away to the war
And the band played Waltzing Matilda, as the ship pulled away from the quay And amidst all the cheers, the flag-waving and tears, we sailed off for Gallipoli And how well I remember that terrible day, how our blood stained the sand and the water And of how in that hell that they called Suvla Bay, we were butchered like lambs at the slaughter Johnny Turk he was waiting, he’d primed himself well. He shower’d us with bullets And he rained us with shell. And in five minutes flat, he’d blown us all to hell Nearly blew us right back to Australia
But the band played Waltzing Matilda, when we stopped to bury our slain We buried ours, and the Turks buried theirs, then we started all over again And those that were left, well we tried to survive, in that mad world of blood, death and fire And for ten weary weeks, I kept myself alive, though around me the corpses piled higher Then a big Turkish shell knocked me arse over head, and when I woke up in my hospital bed And saw what it had done, well I wished I was dead. Never knew there was worse things than dyin’
For I’ll go no more waltzing Matilda, all around the green bush far and free To hump tent and pegs, a man needs both legs-no more waltzing Matilda for me So they gathered the crippled, the wounded, the maimed, and they shipped us back home to Australia The legless, the armless, the blind, the insane, those proud wounded heroes of Suvla And as our ship pulled into Circular Quay, I looked at the place where me legs used to be And thanked Christ there was nobody waiting for me, to grieve, to mourn, and to pity
But the band played Waltzing Matilda, as they carried us down the gangway But nobody cheered, they just stood and stared, then they turned all their faces away And so now every April, I sit on me porch, and I watch the parades pass before me And I see my old comrades, how proudly they march, reviving old dreams of past glories And the old men march slowly, old bones stiff and sore. They’re tired old heroes from a forgotten war And the young people ask, what are they marching for? And I ask myself the same question
But the band plays Waltzing Matilda, and the old men still answer the call But as year follows year, more old men disappear. Someday no one will march there at all Waltzing Matilda, Waltzing Matilda, who’ll come a-waltzing Matilda with me? And their ghosts may be heard as they march by that billabong, who’ll come a-waltzing Matilda with me?
On Battleship Hill – PJ Harvey
De Dardanellenveldtocht was een dramatische vergissing. Het enige succesje dat de gealliëerden boekten, was de verovering van de heuvel Chunuk Bair maar de positie was onhoudbaar, enkele dagen later heroverden de Ottomanen de bergtop opnieuw.
De heuvel kreeg de naam Battleship Hill omdat dit gebied vanop de Britse slagschepen werd bestookt met granaten en Shrapnel granaten, die bevatten kleine ronde granaatscherven. De 15-inch granaten van een schip bevatten 15.000 granaatscherven.
The scent of Thyme carried on the wind, stings your face into remembering cruel nature has won again. On Battleship Hill’s caved in trenches, a hateful feeling still lingers, even now, 80 years later. Cruel nature. Cruel, cruel nature. The land returns to how it has always been. The scent of Thyme carried on the wind. Jagged mountains, jutting out, cracked like teeth in a rotten mouth. On Battleship Hill I hear the wind, Say “Cruel nature has won again.”
Hear them whisper Voices from the other side Hear them calling
Former foes now friends are resting side by side They will never leave Our hearts or fade away Live forever
They were far to young to die in such a way How many wasted lives How many dreams did fade away Broken promises they won’t be coming home
Oh mothers wipe your tears Your sons will rest a million years Found their peace at last As foe turned to friend and forgive
And they knew they’d die Gallipoli Left their letters in the sand Such waste of life
Gallipoli Dreams of freedom turned to dust Hell is waiting where the ocean meets the sand
Cliffs of burden Where the soldiers rushed into a certain death At the shoreline Blood of heroes stains the land light a candle
One for each of them who fought and died in vain There is no enemy There is no victory Only boys who lost their lives in the sand Young men were sacrificed
Their names are carved in stone and kept alive And forever we will honour the memory of them And they knew they would die Gallipoli Left their letters in the sand
Such waste of life Gallipoli Dreams of freedom turned to dust How many wasted lives How many dreams did fade away
Broken promises They won’t be coming home Oh mothers wipe your tears Your sons will rest a million years
Found their peace at last As foe turned to friend and forgive And they knew they would die Gallipoli
Left their letters in the sand Such waste of life Gallipoli Dreams of freedom turned to dust.
Beleg van Belgrado 1915
Last Dying Breath – Sabaton
Over het heldhaftig verzet van het Servische leger bij het beleg van Belgrado in 1915, met de tekst van een beroemde speech van Dragutin Gavrilović:
Soldiers, exactly at three o’clock, the enemy is to be crushed by your fierce charge, destroyed by your grenades and bayonets. The honor of Belgrade, our capital, must not be stained. Soldiers! Heroes! The supreme command has erased our regiment from its records. Our regiment has been sacrificed for the honor of Belgrade and the Fatherland. Therefore, you no longer need to worry about your lives: they no longer exist. So, forward to glory! For the King and the Fatherland! Long live the King, Long live Belgrade!
De Centrale Mogendheden wilden Servië veroveren om een rechtstreekse spoorverbinding tussen het Duitse Keizerrijk en het Ottomaanse Rijk mogelijk te maken. Hierdoor zouden de Duitsers materieel en troepen kunnen sturen om de Ottomanen te helpen.
Tegen het begin van 1915 hadden de Serviërs twee Oostenrijks-Hongaarse aanvallen afgeslagen. De Oostenrijks-Hongaarse troepen hadden honderden Servische burgers willekeurig vermoord en er werd ook op grote schaal verkracht.
Op 6 september 1915 konden de Centralen het Koninkrijk Bulgarije overtuigen (in ruil voor een forse gebiedsuitbreiding) om Servië de oorlog te verklaren. En zo drongen, op 14 oktober, Bulgaarse legers Servië binnen; Bulgarije en Servië verklaarden elkaar wederzijds de oorlog. De dag daarop kreeg Bulgarije een oorlogsverklaring van Montenegro en Groot-Brittannië. Een dag later volgde Frankrijk, nog eens drie dagen later Rusland en Italië.
Ondanks alle diplomatieke druk bevestigt buurland Roemenië dat het Servië niet ter hulp zal komen, net zo min als Griekenland. Groot-Brittannië en Frankrijk sturen wel hulp maar te laat te weinig: twee divisies die niet verder kwamen dan het Griekse Thessaloniki.
Het Servische leger, slechts 255.000 man sterk en slecht uitgerust, stond dus alleen tegen een overmacht gevormd door het Bulgaarse Eerste Leger, het Duitse Elfde Leger en het Oostenrijks-Hongaarse Derde Leger.
Toen de Duitse en Oostenrijks-Hongaarse troepen op 7 oktober 1915 (na een zware tweedaagse artilleriebarrage) Belgrado aanvielen, voerde majoor Gavrilović het bevel over het 2e bataljon van het 10e Infanterieregiment dat posities verdedigde aan de samenvloeiing van Sava en Donau. De Serviërs hielden de indringers in de val tegen de Donau al waren er aan beide zijden zware verliezen. De Servische positie werd echter onhoudbaar, er bleven maar Oostenrijks-Hongaarse versterkingen komen en hun artillerie was superieur. Het laatste Servische verzet had plaats voor de kafana “Jasenica”. De soldaten namen bloemen uit een kleine bloemenwinkel, staken die op hun jassen en geweren terwijl ze zich voorbereidden op een laatste aanval met een zekere dood. Voordat hij hen in een tegenaanval gooide, hield majoor Gavrilović zijn beroemde toespraak.
De tegenaanval faalde. Na hevige straatgevechten werden de Serviërs op 9 oktober uit hun hoofdstad verdreven.
Nadat Belgrado was ingenomen, bouwden de Duitsers een “Duitse Heldenbegraafplaats” op de Banovo-berg, de strategische hoogten ten zuidwesten van Belgrado die de Servische troepen zo bitter hadden. Ongeveer 2.600 soldaten zouden hier hun laatste rustplaats hebben gevonden. Op bevel van de Duitse commandant von Mackensen werd er, als teken van eerbied voor de oorlogstegenstanders, ook een monument (kubieke steen met een kruis) opgericht met de inscriptie in het Duits en Servisch “Hier rusten Servische helden”.
Na een wanhopige offensief om contact te maken met de twee geallieerde divisies in Thessaloniki besliste de Servische generaal Radomir Putnik de algehele terugtocht door Montenegro en Albanië. Het weer was verschrikkelijk, de wegen slecht, en het leger moest de tienduizenden vluchtelingen die met hen meegingen, helpen met hun laatste voorraden.
De Serviërs bereikten de Adriatische kust omdat de Centralen niet de moeite deden om een groot offensief op te zetten. Geallieerde transportschepen vervoerden hen naar het Griekse eiland Korfoe, in afwachting van een verplaatsing naar Thessaloniki. De evacuatie werd op 10 februari afgerond. De overlevenden waren zodanig verzwakt dat velen van uitputting stierven, weken na hun redding.
Geheel Servië, Macedonië, Montenegro en Albanië werden door de Centralen bezet tot de finale geallieerde overwinning in 1918.
Het koninkrijk Servië heeft circa 1.100.000 inwoners verloren tijdens deze oorlog, dit was meer dan 27% van de totale bevolking.
